Samen sterk!

Samen is niet alleen. Met twee kan je soms meer dan op je eentje. In dit dossier lees je alles over samenwerken..

Een sociaal dier

De mens is een sociaal dier. Daarmee bedoelen we dat de mens graag met andere mensen optrekt. Een leven zonder andere mensen, kan jij je dat voorstellen? Er zijn dieren die alleen leven. Beren bijvoorbeeld zijn nogal op zichzelf. Ze komen enkel samen om te paren. De moeder zorgt wel voor het pasgeboren kind. Maar zodra die volwassen is, is de liefde voorbij en is het weer ieder voor zichzelf. Zo is het met nog veel dieren: veel dieren zijn heel sociaal.

Ganzen

Heb je ooit al eens ganzen zien vliegen in de lucht? Ze vliegen in groep, in een V-formatie. Dat doen ze omdat ze zo beter weerstand hebben tegen de wind. De opwaartse kracht van de vo-gel voor hem zorgt ervoor dat een gans beter kan vliegen.

Wielrenners doen iets soortgelijk. Door in een peleton (een groep) te rijden, rijd je makkelijker dan alleen. De gans vooraan moet dus het werk opknappen. Dat houdt die niet lang vol. Daarom wisselen de ganzen de koppositie af. De ganzen moedigen de ganzen in de voorhoede aan door te roepen. Zo blijven ze gemoti-veerd om snel te blijven vliegen. Als een gans ziek wordt, helpen de andere ganzen hem om toch te kunnen blijven meevliegen.

Samenwerken: over de soorten heen

Er wordt niet enkel samengeleefd in de natuur in een soort, maar ook tussen soorten. Een vliegenzwam (je weet wel, die rode paddestoel met witte stippen) en sommige bomen le-ven samen. Ze helpen elkaar door elkaar voedsel te geven. Je hebt ook parasieten. Dieren die leven ten koste van anderen. Sommige vogels gaan op de rug van een nijlpaard zitten om de luizen en andere vervelende beesten op te eten. Heerlijk toch voor beide? Ook de mens werkt samen met andere soorten. Duizend jaren lang rekent de mens op paarden om vracht te dragen of gewoon om op te rijden. In ruil krijgen de paarden een stal en een ze-kerheid op voedsel, iets wat in de natuur niet altijd het geval is.

De sociale barometer

Sommige mensen zijn al socialer dan anderen. Je hebt mensen die best graag op hun eentje zijn. Of mensen die het wel leuk vinden om met iemand samen iets te doen, maar niet met een hele bende. Je hebt ook mensen waarbij het nooit genoeg kan zijn. Enkele voorbeelden. Op wie lijk jij het meest?

• Ben is graag alleen. Zijn grootste hobby is het lezen van boeken. Hij kan zichzelf helemaal laten meeslepen in een verhaal. In de klas is hij heel stil. Hij antwoordt wel als er hem iets gevraagd wordt, maar wil niet teveel de aandacht trekken.
• Yancia is een echte gamester. Een meisje dat gamet? Tuurlijk wel! En ze is niet van de minste. Ze speelt vaak online en haalt soms zelfs de top 100 van alle mensen ter wereld. Haar moeder noemt haar asociaal (betekent: niet-sociaal) omdat ze heel de tijd achter haar computer zit. Is Yancia asociaal? Zij vindt van niet. Ze heeft heel veel online vrienden waarmee ze samenspeelt. Wat vind jij?
• Pauline wordt wel eens door haar vrienden ‘een babbeltoot’ genoemd. De juf krijgt er grijze haren van. Soms moet het stil zijn in de klas en daar heeft Pauline het wel eens moeilijk mee … Ze ziet haar vrienden erg graag. Elke woensdagnamiddag en in het weekend spreekt ze af om samen te spelen of naar een film te kijken.
• Yasser heeft autisme. Dat betekent dat hij het soms moeilijk heeft met contact met anderen. Daar kan hij niet aan doen. Zijn brein werkt gewoon anders dan bij andere kinderen. Op zijn vorige school begrepen de kinderen hem niet. Hij werd zelfs gepest. Nu gaat hij naar een nieuwe school met leukere kinderen. Zij aanvaarden Yasser wel voor wie hij is.

Laat me nu toch (niet) alleen!

Iedereen heeft wel eens nood om alleen te zijn. Om eens rustig na te denken of gewoon om eens rustig niet na te hoeven denken! Sommige mensen willen ook graag alleen zijn als ze triest zijn. Dat is volledig oké. Maar vaak is het ook goed om net dan contact te zoeken. Het heeft immers weinig zin om met trieste gevoelens alleen te blijven zitten. Je kan er altijd met iemand over praten, een goede vriend, familie, de leerkracht …

1 + 1 = 3

Deze gekke formule betekent dat “het geheel meer is dan de som van de delen”. Stel dat je een fiets uit elkaar neemt. Dan heb je wielen, remmen, lichten, een fietskader enzovoort. Al die dingen zijn pas nuttig als je ze op een bepaalde manier in elkaar steekt. Je fiets is bijvoorbeeld helemaal waardeloos als je je wiel en je voorlicht van plaats zou veranderen. Mensen kunnen samen meer dan ze alleen kunnen.

De samenleving

In het nieuws (op tv, online of in papieren kranten) spreekt men vaak over ‘de samenleving’ of ‘de maatschappij’. Wat zijn dat eigenlijk voor een beesten? Elk land heeft een samenleving of maatschappij. Die twee woorden zijn synoniemen, ze bete-kenen hetzelfde. Het gaat over een groep mensen die met elkaar op grote schaal samen leven. Daarom zijn er regels nodig. Die regels worden in wetten. De verkeersregels zijn bijvoorbeeld vastgelegd in wetten. De samenleving betekent met de andere woorden: de manier waarop we samenleven.

De ene samenleving is de andere niet

Wij leven in een democratie. Dat betekent dat de macht bij het volk ligt (demos is Grieks voor 'volk'). Je hebt ook ander soort samenlevingen: bijvoorbeeld de theocratie, waar de macht bij een of andere god (theo is Grieks voor 'god') ligt. Aangezien goden zich meestal nogal goed verbergen regeren sommige mensen in hun plaats. In een democratie zijn mensen vrij om hun leven in te vullen zoals ze willen. Ze mogen kiezen wat ze studeren, wat ze doen van werk, met wie ze hun leven delen … Uiteraard zijn er ook in een democratie regels: anderen pijn doen mag niet.

De mens, een egoïst?

Sommige mensen vinden dat de mens diep vanbinnen een egoïst is. Iedereen doet maar zijn eigen zin. Soms zijn ze wel eens aardig voor elkaar, maar dat is alleen maar omdat ze er zelf iets mee hopen te winnen.

Zo is het natuurlijk makkelijk. Het is uiteraard normaal dat je pas aardig gaat zijn tegenover elkaar als je elkaar leuk vindt. Sommige mensen zijn iets teveel bezig met zichzelf. Maar er zijn zeker veel mensen die elkaar helpen. Met veel plezier en zonder dat ze denken om daar veel uit te halen. Je moet niet alles doen voor een beloning. Samenleven betekent: rekening houden met (de gedachten en gevoelens) van anderen.

Samen op één planeet

Op de planeet zijn we niet alleen. Alles is met elkaar verbonden. Stel je gaat naar de winkel en je koopt een pak snoep. Dat kan enkel maar omdat iemand ooit die snoep heeft uitgevonden. Omdat er iemand is die die snoep op grote schaal maakt. Iemand die de snoep maakt. Mensen die de snoep inpakken. Mensen die de snoep naar de winkel brengen.

In België en andere rijke landen genieten we enorm van wat de wereld te bieden heeft. In an-dere landen moet men het met minder doen. Dat is niet eerlijk. Het zou rechtvaardiger zijn als iedereen recht heeft op evenveel, toch? En aangezien we steeds met meer zijn op deze aarde, zal het goed verdelen nog belangrijker worden.

terug naar boven